Το έργο που μας άφησε ο Μάρκος Αυρήλιος, το “Εις εαυτόν”, έργο που περιέχει τις σκέψεις του, έχει χαρακτηρισθεί ως μοναδικό.Και είναι μοναδικό, γιατί γράφτηκε στα διαλείμματα των διαφόρων εκστρατειών του, τις νύχτες μετά τη παύση του σάλαγου της αιματηρής μάχης ενάντια στους Γερμανούς κάτω απ’ το τρεμάμενο φως ενός λύχνου χωρίς να έχει την πρόθεση να δει το φως της δημοσιότητας. Μερικές φορές ο στοχαστής καταχωρούσε μια σύντομη παρατήρηση που συνοψίζει τις σκέψεις που τον απασχόλησαν στη διάρκεια της μέρας, ή τις ώρες που παρέμενε ξάγρυπνος. Σ’ άλλες περιπτώσεις γράφει παραθέτοντας ρητά ή φράσεις λ.χ. του Ευριπίδη ή κάποιου άλλου σοφού (Πλάτωνα, Ηρακλείτου) που αναπτύσσει και διαπλατύνει με δικές του σκέψεις.
Το βιβλίο, δεν είναι τόσο εξαιρετικό για την φιλολογική του μορφή γιατί δεν περιέχει πλούτο εικόνων, παραβολών, μεταφορών κ.ά. καλολογικών στοιχείων, όσο για το ίδιο το περιεχόμενό του το οποίο γίνεται ίσως απολαυστικότερο όταν δεν διαβάζεται σε συνέχειες αλλά κατά περικοπές, αφού μπορεί κανείς να εμβαθύνει αναλύοντας, αφορισμούς και αποφθέγματα.
Αναφέρει λοιπόν στο τέταρτο κεφάλαιο:
«Οι άνθρωποι επιδιώκουν να καταφεύγουν στην ύπαιθρο, στις παραλίες, στα βουνά, και συνήθισες και συ να επιθυμείς πολύ όλα τούτα. Η τάση αυτή είναι στο σύνολό της πολύ αφελής, αφού έχεις τη δυνατότητα όποια στιγμή θελήσεις να καταφύγεις στον εαυτό σου. Πράγματι, πουθενά ο άνθρωπος δεν καταφεύγει με περισσότερη ηρεμία και αταραξία απ’ ό,τι στην ψυχή του, ιδίως όποιος έχει μέσα του στοιχεία τέτοια, που αν εισδύσει σε αυτά βρίσκεται μεμιάς σε γαλήνη. Και με γαλήνη δεν εννοώ άλλο από αρμονία. Να προσφέρεις λοιπόν πάντα στον εαυτό σου την καταφυγή αυτή και να τον ανανεώνεις».
Οι σκέψεις του στοχαστή στα «Εις εαυτόν» διδάσκουν τους αναγνώστες σε μια διαρκή άσκηση, σε μια συνεχή προσπάθεια επί του εαυτού μας και, εναντίον του εαυτού μας. Ο διανοητής αναγνωρίζει, ότι,ο χειρότερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας.
Επίσης αναφέρει: «είναι, μάταιον να παλεύει, κανείς με νύχια και, με δόντια για τα μάταια, ή για πράγματα ανεξέλεγκτα από εμάς τους ίδιους».
Αναγνωρίζοντας ότι η πηγή του αγαθού βρίσκεται μέσα μας ο Μ. Αυρήλιος προχωρεί στο να διακρίνει μεταξύ πραγμάτων που εξαρτώνται από εμάς και εκείνων που δεν εξαρτώνται. Κατ’ αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίζει, την αιτία των δεινών του, ν’ αποφεύγει αυτά που μπορεί ν’ αποφύγει και να μάθει, να υποτάσσεται, χωρίς γογγυσμό σε πράγματα που δεν μπορεί ν’ αποφύγει, π.χ. τυχαία περιστατικά, ασθένειες κ.λπ.
Μελετώντας κανείς κατά καιρούς τα Εις εαυτόν του Μ. Αυρηλίου, αποκομίζει ένα αίσθημα γαλήνης ηρεμίας και νηφαλιότητας που σπάνια μπορεί ν’ αποσπάσει από άλλα έργα αρχαίων ή νέων συγγραφέων.
Πάντα ένα βιβλίο είναι τροφή για σκέψη, το συγκεκριμένο είναι από τα αγαπημένα μου.
Νους υγιής εν σώματι υγιεί.
Healthy life, better life!!!
