Τον περασμένο Νοέμβριο στην έκθεση Food Matters Live συζητήθηκε η επίδραση της βρώσης φυκιών στη διαχείριση του σωματικού βάρους και των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Υπάρχουν οφέλη;
Αν και η βρώση φυκιών είναι δημοφιλής στην Ασία εδώ και αιώνες, η δημοτικότητά της στο δυτικό κόσμο αυξήθηκε τα τελευταία μόλις χρόνια κυρίως λόγω της ανάδειξης της διατροφικής τους αξίας και της συσχέτισής τους με οφέλη στην υγεία του καταναλωτή.
Φύκια: Ποια η επίδραση τους στο αίσθημα κορεσμού;
Μερικά χρόνια πριν ήρθε στο προσκύνιο μία κλινική δοκιμή, στην οποία 12 υπέρβαροι ενήλικες χωρίς συνοσηρότητα κλήθηκαν να καταναλώσουν στο πρωινό τους γεύμα ένα αρτοπαρασκεύασμα ολικής άλεσης εμπλουτισμένο με φύκια.
Συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, η ομάδα παρέμβασης είχε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη κατά τη διάρκεια του επόμενου εικοσιτετραώρου, η οποία οδήγησε σε ένα ενεργειακό έλλειμμα 100 θερμίδων/ημερησίως. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στα επίπεδα γλυκόζης και χοληστερόλης στο αίμα.
Ποιο είναι το συμπέρασμα;
Η μεγαλύτερη συγκέντρωση διαιτητικών ινών στο εμπλουτισμένο παρασκεύασμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε εντονότερη γαστρική διάταση και κατά συνέπεια εντονότερο αίσθημα κορεσμού. Το δείγμα της μελέτης είναι εξαιρετικά μικρό για την εξαγωγή συμπερασμάτων και η καταγραφή του αισθήματος όρεξης/κορεσμού θα μπορούσε να υπόκειται σε υποκειμενικότητα.
Συμβάλλουν τα φύκια στην απορρόφηση λίπους;
Το 2016 δημοσιεύτηκε μία μελέτη στην οποία διαφορετικά εκχυλίσματα από βρώσιμα φύκη εξετάστηκαν ως προς την ικανότητά τους να παρεμποδίζουν την παγκρεατική λιπάση και ως προς την επίδρασή τους στην πέψη ελαιολάδου σε συνθήκες προσομοίωσης του γαστρεντερικού σωλήνα. Όλα τα εκχυλίσματα συσχετίστηκαν με δοσοεξαρτώμενη παρεμπόδιση της δράσης του ενζύμου. Στο μοντέλο προσωμοίωσης παρατηρήθηκε μείωση της απελευθέρωσης γλυκερόλης, η οποία ήταν εντονότερη στο εκχύλισμα με την υψηλότερη συγκέντρωση πολυφαινολών.
Το συμπέρασμα είναι
Δεδομένων των πιθανών επιπλοκών που έχουν συσχετιστεί με τη λήψη ορλιστάτης και της αναγκαιότητας εύρεσης φυσικών βιοδραστικών συστατικών με ανάλογο μηχανισμό δράσης, η παραπάνω παρατήρηση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ελπιδοφόρο πεδίο έρευνας. Απαιτούνται μελέτες στον άνθρωπο για επιβεβαίωση και καταγραφή τυχόν ανεπιθύμητων παρενεργειών.
Επίδραση στα επίπεδα γλυκόζης
Ο εμπλουτισμός ψωμιού με φύκη θα μπορούσε να οδηγεί σε καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου.
Ποιο είναι το συμπέρασμα;
Η συμπληρωματική χορήγησή τους φαίνεται να επηρεάζει το γλυκαιμικό έλεγχο, ωστόσο απαιτούνται περισσότερες μελέτες για επιβεβαίωση του ευρήματος και σύσταση της κατανάλωσής τους σε διαβητικούς ασθενείς.
Φύκια: Σημαντική πηγή ιωδίου
Οι τελευταίες μελέτες επισημαίνουν ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει ανεπαρκή πρόσληψη ιωδίου. Τα φύκη συνιστούν αναμφισβήτητα μία πλούσια πηγή ιωδίου και η κατανάλωσή τους θα μπορούσε να ενισχύσει την πρόσληψή του.
Καταναλωτικά αγαθά με φύκη
Παρά τις ανησυχίες που έχουν εκφραστεί σχετικά με τη δυσκολία ενσωμάτωσης των συστατικών αυτών σε βρώσιμα αγαθά λόγω πιθανής αλλοίωσης των οργανοληπτικών τους χαρακτηριστικών, στην αγορά κυκλοφορεί μία ποικιλία “λειτουργικών” τροφίμων.
Πώς ερμηνεύουμε τα παραπάνω δεδομένα;
Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι τα απαντώμενα στα φύκη βιοδραστικά συστατικά θα μπορούσαν να έχουν αντιπαχυσαρκιογόνες επιδράσεις και να συμβάλλουν στη διαχείριση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ωστόσο αναμένουμε περαιτέρω μελέτες στον άνθρωπο. Αναγκαία είναι και η αξιολόγηση της βιοδιαθεσιμότητάς τους, ενώ πρόκληση για τους ερευνητές και για τη βιομηχανία τροφίμων συνιστά η εξασφάλιση όσο το δυνατόν περισσότερης σταθερότητας ως προς τη σύστασή τους.
Σε ότι αφορά το ιώδιο, η διαιτητική του πρόσληψη θα μπορούσε να ενισχυθεί σε μεγάλο βαθμό με την κατανάλωση φυκιών. Ωστόσο, σύμφωνα με το Βρετανικό σύλλογο διαιτολόγων δεν συστήνεται η κατανάλωση φυκιών συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα, ιδίως από εγκύους, ακριβώς γιατί η υψηλή περιεκτικότητά τους σε ιώδιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερβάλλουσα πρόσληψη. Η EFSA επισημαίνει ότι λόγω των διακυμάνσεων ως προς τη διαιτητική πρόσληψη ιωδίου στην Ευρώπη, πιθανές συστάσεις για την κατανάλωσή τους θα πρέπει να δίνονται σε εθνικό αν όχι τοπικό επίπεδο.
Συμπερασματικά
Καταθέτοντας την προσωπική μου άποψη, η αξιοποίηση των φυκιών θα μπορούσε χωρίς αμφιβολία να αποτελέσει μία βιώσιμη, αειφόρο διατροφική προσέγγιση και ένα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας και ανάπτυξης. Παρόλα αυτά, κάθε λαός έχει τη δική του διατροφική κουλτούρα και ταυτότητα η οποία πολλές φορές μπορεί να αντιστέκεται στην αφομοίωση ορισμένων τάσεων.